19 Lotnicza Eskadra Holownicza

19 Lotnicza Eskadra Holownicza
	; Oficjalny emblemat
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	sierpień 1954
Rozformowanie	31 marca 1999
	Tradycje
Święto	28 października
Rodowód	Klucz holowniczy
	Dowódcy
Pierwszy	por. pil. Marian Niewczas
Ostatni	kpt. pil. Piotr Łukaszewicz
	Organizacja
Dyslokacja	Świdwin; Słupsk
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej
Rodzaj wojsk	Wojska Lotnicze

19 Lotnicza Eskadra Holownicza – pododdział Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Eskadra została sformowana na lotnisku w Świdwinie w sierpniu 1954 roku^[a] na bazie klucza holowniczego^[b]. Etat eskadry nr 6/208 przewidywał 105 żołnierzy i 1 pracownika kontraktowego^[1].

Gotowość bojową osiągnęła 21 października 1954^[1]. Od 1956 roku stacjonowała w Słupsku^[1].

W 1958 roku, eskadra została przeformowana na etat nr 6/334. Nowy etat przewidywał 136 żołnierzy i 1 pracownika kontraktowego^[c].

Na wyposażeniu posiadała samoloty:Pe-2, Tu-2, Po-2, Ił-12, Ił-14, Li-2, TS-8 Bies, Jak-12, Lim-1, Lim-2, Lim-5, Ił-28, SIł-28 i Jak-40, TS-11 Iskra. Wykonywała zadania dla potrzeb artylerii przeciwlotniczej, lotnictwa myśliwskiego a także usługi transportowe, zabezpieczała też strzelania powietrzne i nawodne Marynarki Wojennej.

Rozformowana 31 marca 1999 roku^[1].

Odznaka pamiątkowa

Odznaka o wymiarach 43x43 mm, nawiązuje do emblematu Polskiego Zespołu Myśliwskiego walczącego od marca do maja 1943 roku w Afryce Północnej. Stanowi ja obramowany pozłacanym paskiem i wypełniony białą, emalią krzyż utworzony z kwadratu po wycięciu półkoli w środkach jego boków. Na górnym jego ramieniu biało-czerwona szachownica, na dolnym - trzy niebieskie pasy symbolizujące morze. Na ramionach poziomych czerwony napis w złotym obrysie "19 LEH". Na krzyż nałożony jest srebrzysty lądujący rybołów, symbol lotniczego kunsztu i specyfiki wykonywanych przez eskadrę zadań^[2].

Dowódcy eskadry

Wykaz dowódców eskadry podano za: Józef Zieliński [red.]: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010. s. 184.

por. pil. Marian Niewczas
mjr pil. Ryszard Zismandarski
mjr pil. Zdzisław Strejlau (1959 - 1962)
ppłk pil. Wojciech Stasiak (1962 - 1978)
ppłk pil. Piotr Zatwarnicki (1979 - 1987)
mjr pil. Henryk Gojlik (1987 - 1994)
kpt. pil. Piotr Łukaszewicz (1996 - 1999)

Uwagi

↑ Zarządzenie szefa Sztabu Generalnego nr 0182/Org. z 11 sierpnia 1954 roku
↑ Klucz holowniczy sformowano na podstawie zarządzenia szefa Sztabu Generalnego nr 0138/Org. z 11 czerwca 1954 roku.
↑ Zarządzenie szefa Sztabu Generalnego nr 0140/Org. z 30 grudnia 1958 roku.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Zieliński (red.) 2011 ↓, s. 184.
↑ Zdzisław Sawicki: Mundur i odznaki Wojska Polskiego: czas przemian. s. 158.

Bibliografia

Józef Zieliński (red.): Polskie lotnictwo wojskowe 1945–2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2011. ISBN 978-83-11-12140-9.
Zdzisław Sawicki: Mundur i odznaki Wojska Polskiego : czas przemian. Warszawa: "Bellona", 1997. ISBN 83-11-08588-9.

[1] Zarządzenie szefa Sztabu Generalnego nr 0182/Org. z 11 sierpnia 1954 roku

[2] Klucz holowniczy sformowano na podstawie zarządzenia szefa Sztabu Generalnego nr 0138/Org. z 11 czerwca 1954 roku.

[4] Zarządzenie szefa Sztabu Generalnego nr 0140/Org. z 30 grudnia 1958 roku.

[CITEREFZieliński_(red.)2011184-3] Zieliński (red.) 2011 ↓, s. 184.

[5] Zdzisław Sawicki: Mundur i odznaki Wojska Polskiego: czas przemian. s. 158.

[a]

[b]

[1]

[c]

[2]

Korpusy lotnicze	1 Mieszany Korpus Lotniczy 3 Korpus Lotnictwa Myśliwskiego 3 Korpus Lotnictwa Mieszanego 4 Korpus Lotnictwa Szturmowego
Dywizje lotnicze	1 DLB 1 MDL 2 DLSz 2 SzDL 2 DLM-B 3 DLM-B 3 DLM 4 DLM 4 MDL 5 DLM 6 DLM 7 DLM 8 DLSz 9 DLM 10 DLM 11 DLM 13 DLSz 15 DLB 16 DLSz 33 DL MW
Pułki lotnicze	1 plm 2 pmb 2 plm 2 plm 3 plb 3 plm 3 plsz 3 plmb 3 lpszb 4 plsz 4 plm 4 plb 5 plsz 5 plb 6 plsz 6 plm-b 7 plsz 7 plspec MW 7 plb-r 8 plm-b 8 plsz 9 plm 9 plm 10 plm 10 plm OPK 11 plm 11 plm OPL 12 plsan 13 plm 13 pltr 14 plrikoa 15 zpl 16 pls MW 17 plł 18 plt 19 plt 20 plm 21 plrt 23 plm 24 plm 25 plm 26 plm 27 plm 28 plm 29 plm 30 pl MW 31 plm 32 plrt 33 plb 33 plro 34 plm 35 plb 36 pltr 37 pśtr 38 plb 39 plm 40 plm 40 plm-sz 41 plm 42 psztr 43 plm 44 plł 45 plm 45 plm-b 45 plm-sz 45 plszb 46 plsz 47 plł-san 47 spś 48 plsz 49 pśb 50 plsz 51 plsz 52 ps 53 plsz 55 pltr 56 pśb 57 plsz 58 pszb OSL 59 psz-b OSL 60 lps 61 lpsb 62 plm 63 psb OSL 64 lps 66 lps
Eskadry lotnicze	1 smel 1 lekoa 3 elł 4 elł 5 elł 6 eltr 7 elt 8 elt 10 elł 12 lekoa 13 elł 14 elDWLot i OPOK 15 elr MW 16 elł 17 elDLO 18 eml MW 19 leh 20 ela 21 elm 23 es 24 espr 24 seśm 25 espr 26 elł 27 els 28 er MW 31 era 37 eśt 45 led 103 elł eprWL elz PLEPE sel WOP sel MW